Automatiseren in de logistiek. Waarom het pas rendeert als je het goed organiseert
Een aantal jaar geleden stond JCL Logistics voor een ingrijpende beslissing. Op één van de locaties werd een warehouse van ruim 80.000 m² grotendeels geautomatiseerd. In theorie een logische stap. Automatiseren in de logistiek belooft immers efficiëntie, schaalbaarheid en kostenbesparing. In de praktijk bleek het traject een stuk complexer.
Tijdens de implementatie ontstonden er structurele problemen. Systeemfouten, afwijkende labeling en een oplopende werkdruk zorgden voor serieuze vertraging. Pallets kwamen niet correct binnen, labels werden niet herkend en goederen belandden op de verkeerde plek in het magazijn. Handmatig ingrijpen werd eerder regel dan uitzondering. Het tegenovergestelde van wat automatiseren zou moeten opleveren.
Dit is geen incident. Het is een patroon dat wij bij veel logistieke automatiseringstrajecten terugzien.
Automatiseren is geen garantie voor succes
De beslissing om te automatiseren voelt vaak eenvoudig. Zeker in een logistieke omgeving waar volumes groeien en arbeidsmarktproblematiek toeneemt. Maar automatiseren is geen garantie voor rendement. Sterker nog. Wanneer processen niet helder zijn, data niet betrouwbaar is en verantwoordelijkheden versnipperd liggen, lopen de kosten door fouten en vertraging juist snel op.
Ook bij JCL werd dit zichtbaar. Verschillende systemen, leveranciers en interne belangen kwamen samen, zonder dat er één duidelijke eigenaar was die het geheel overzag en aanstuurde. De logistiek draaide door, maar zonder regie werd automatiseren een risico in plaats van een oplossing.
Eén regisseur in een complex logistiek speelveld
JCL besloot daarom een stap te zetten die veel organisaties eigenlijk eerder zouden moeten zetten. Ze schakelden externe hulp in. Eén persoon met mandaat en overzicht. Iemand die inventariseert, structureert, plant en uiteindelijk implementeert. Iemand die de wereld van warehouse, IT en operatie begrijpt en verantwoordelijkheid neemt voor het geheel.
Cruciaal daarbij was dat deze rol verder keek dan de korte termijn. Niet alleen de vraag wat nu nodig is, maar ook hoe het warehouse zich in de toekomst moet ontwikkelen. Hoe ziet de logistiek er over tien, twintig of dertig jaar uit. Past deze automatiseringskeuze bij de groeiplannen. En is volledige automatisering wel altijd de juiste oplossing, of juist een gedeeltelijke.
Wanneer automatiseren in de logistiek wél werkt
Bij JCL werkte deze aanpak. Het project kwam weer op koers en tijdens de laatste systeemtest presteerde het geautomatiseerde systeem zelfs boven verwachting. Niet omdat de techniek ineens anders was, maar omdat de aansturing, keuzes en samenhang wél klopten.
Veel organisaties proberen automatiseren volledig intern op te lossen. In de praktijk zijn er maar weinig bedrijven waar iemand rondloopt die alle benodigde petten kan dragen. Denk aan projectmanagement, logistieke proceskennis, IT begrip en verandermanagement. Als die rol niet scherp belegd is, dan is uitbesteden geen zwakte. Het is een voorwaarde voor succes.
Automatiseren dat echt rendeert
Automatiseren in de logistiek draait uiteindelijk niet om technologie, maar om regie. Om keuzes durven maken. Om eigenaarschap. Alleen wanneer processen, data en verantwoordelijkheden op orde zijn, gaat automatiseren écht renderen. En precies daar ligt voor veel organisaties de grootste winst.